Vergi Düzenlemelerinin Kıskacında: Mali Müşavirlerin Sorunları

Vergi beyannamelerinin hazırlanması, finansal tabloların oluşturulması ve işletmelerin mali yapılarının kontrol edilmesi gibi birçok kritik görevi üstlenen meslek mensupları, işletmelerin mali sağlıklarını korumalarına yardımcı olur. Ancak, bu meslek grubunun karşılaştığı zorluklar, vergi sistemindeki karmaşıklıklar ve yasal düzenlemelerin sürekli değişmesi nedeniyle her geçen gün artmaktadır.

Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği'nin internet sayfasındaki verilere göre Türkiye’de 120.050 adet meslek mensubu bulunmaktadır. Verginin hesaplanmasında, mükelleflerin yönlendirilmesinde, birçok kurumun isteğini temin etmede meslek mensupları yoğun mesai harcıyorlar. Bu yoğun mesaiye karşın hem ücret noktasında hem de mesleki farkındalık seviyesinde beklenen karşılığı alamadıkları konusunda ise bir fikir birliği var.

Geçtiğimiz aylarda "#muhasebeyangınyeri" etiketi altında sosyal mecralarda gelir idaresini yoğun bir eleştiri yağmuruna tutan ve ilk dönem enflasyon muhasebesini uygulatmayan meslek mensupları, birlikteliğin verdiği gücü keşfetmiş olsa da sorunlar bitecek gibi durmuyor. Hem vergi sistemi hem de gelir idaresinin altyapı yetersizliği konusunda ciddi eleştiriler var. Bu sorunları özetle şu şekilde sıralayabiliriz:

1. Vergi Mevzuatındaki Sürekli Değişiklikler

Ülkemizde vergi mevzuatı, sürekli olarak değişen bir yapıya sahiptir. Yasal düzenlemelerin sıkça değişmesi, meslek mensuplarının sürekli olarak eğitim almalarını ve güncellemeleri takip etmelerini gerektiriyor.  Güncel kalamayan meslek mensupları ise önemli cezalar ile karşı karşıya kalıyorlar. Önümüzdeki ay çıkması beklenen vergi paketi ile bu cezalar daha da artırılmak isteniyor. Vergi paketi kulislerde dolaşan haliyle çıkarsa meslek mensupları mayın tarlasında iş yapar hale gelecekler.

2. Karmaşık Vergi Beyannameleri

Ülkemizde vergi beyannamelerinin hazırlanması oldukça karmaşık ve detaylı bir süreçtir. Mesleğe yeni başlayan genç meslek mensubu adayları karışık yapıyı çözmekte oldukça güçlük çekiyorlar. İşin diğer tarafında büyük ölçekli işletmelerde, vergi beyannamelerinin doğru ve eksiksiz bir şekilde hazırlanması, mali müşavirler için büyük bir sorumluluk ve kontrol edilmesi güç bir mekanizma haline dönüşüyor. Beyannamelerde yapılacak en ufak bir hata, büyük vergi ziyaı cezalarıyla sonuçlanabiliyor.

3. Dijital Dönüşüm ve Teknolojik Yetersizlikler

Vergi sisteminin dijitalleşmesi, mali müşavirlerin iş yükünü azaltma potansiyeline sahipken, aynı zamanda yeni zorluklar da getirmektedir. Dijital dönüşüm sürecinde kullanılan yazılımlar ve dijital platformlar, mali müşavirlerin bu sistemlere adapte olmasını gerektirir. Ancak, birçok mali müşavir, bu yeni teknolojilere yeterince hakim olamamakta ve bu durum, iş süreçlerinde aksamalara yol açmaktadır. Üstelik gelir idaresinin yetersiz altyapısı, beyannamelerin zamanında gitmemesine ve zaten zor olan bir sürecin daha da zorlaşmasına sebep olmaktadır. Dijital dönüşümün getirdiği bir diğer sorun ise; yükümlülükleri yerine getirirken meslek mensuplarının bilgisayar bilgisinin üst düzeyde olması gerektiğidir. Neredeyse yazılım bilgisi gerektiren karmaşık uygulamalar meslek mensuplarını bir hayli yormuş durumda.

4. Aşırı İş Yükü ve Yoğun Çalışma Saatleri

Meslek mensupları, özellikle vergi dönemlerinde aşırı iş yükü altında çalışmaktadır. Bu yoğunluk, uzun çalışma saatlerini beraberinde getiriyor ve mali müşavirlerin iş ve özel yaşam dengelerini bozabiliyor. Aşırı iş yükü, aynı zamanda hata yapma riskini de artırıyor. Bu konu hakkında sistemin daha kolay çalışabilir bir yapıya dönüştürülmesi için adımların atılması zaruri ihtiyaç gibi görünüyor.

5. Müşteri Beklentileri ve Baskıları

Meslek mensupları, müşterilerinin mali beklentilerini karşılamak ve onların yasal yükümlülüklerini yerine getirmelerini sağlamak zorundadır. Ancak, bazı durumlarda müşterilerin beklentileri ve talepleri, yasal sınırların ötesine geçebilmekte. Bu durumda meslek mensupları, etik ve yasal sorumluluklarını dengelemek zorunda kalıyorlar. Vergi oranlarının yüksek olması ve haricen alınan vergiler, meslek mensupları ile mükellefleri sıklıkla karşı karşıya getirmektedir.

6. Mesleki Eğitim ve Sertifikasyon Zorlukları

Meslek mensupları, yukarıda sayılan tüm iş yükünün yanı sıra mesleki yeterliliklerini sürdürebilmek için sürekli olarak zorunlu eğitim almak durumundalar. SÜRGEM uygulaması ile meslek mensupları, her yıl belli sayıda krediyi üst birliğin sistemine entegre olarak eğitim videolarını izleyerek tamamlamak zorundalar. Ancak, bu eğitim ve sertifikasyon süreçleri zaman açısından meslek mensuplarına sorun yaşatabilmektedir.

Sonuç

Meslek mensuplarının karşılaştığı sorunlar, mesleğin doğasından değil, vergi sisteminin karmaşıklığı ve altyapı yetersizliğinden kaynaklanmaktadır. Bu sorunların üstesinden gelmek için, yasal düzenlemelerin daha stabil hale getirilmesi, dijital dönüşüm sürecinin meslek mensupları için daha erişilebilir ve anlaşılır olması gerekmektedir. İdarenin uygulayıcı konumda olan meslek mensuplarının görüşlerine daha fazla kulak vermesi, üst birliğin meslek mensuplarının mesleki eğitim ve sertifikasyon süreçlerini SÜRGEM aracılığı ile zorunlu kılarak değil, katma değeri daha yüksek eğitimler ile sağlaması gerekmektedir. Aşırı iş yükü ile başa çıkabilmeleri için ise gerekli önlemler alınmalıdır. Meslek mensuplarının, ekonominin sağlıklı işlemesi ve işletmelerin mali sürdürülebilirliğini sağlaması açısından kritik bir rol oynadığı unutulmamalıdır.